Onze Lieve Vrouw van Elshout

In het Brabantse Elshout wordt Maria vereerd onder de titel "Wonderbare Moeder". De vele votiefgaven in de kerk van Elshout getuigen van de wonderen die Maria ter plaatse zou hebben verricht.

Volgens de overlevering was Maria zelf betrokken bij het ontstaan van de bedevaart. Op een dag, ergens in de 12e eeuw, was een boer uit Drunen vlas aan het zaaien in de Gaarsweide. Toen de boer dorst begon te krijgen verscheen hem plotseling een majesteuze vrouw die hem naar de sloot leidde. Daar aangekomen schepte ze water uit de sloot en gaf dit aan de boer. Verwonderd leste hij zijn dorst. Nog nooit had hij zulk smakelijk water gedronken. Toen de verschijning voorbij was drong het tot de boer door dat de Moeder Gods hem het water had gegeven. De boer beproefde zijn geluk en vroeg Maria om een goede oogst. In ruil daarvoor beloofde hij een kapelletje te bouwen. Zijn gebed werd spoedig verhoord. Toen hij de volgende dag op zijn akker aankwam was het vlas al rijp voor de oogst. De boer haaste zich naar de pastoor met een bosje vlas om van het wonder te getuigen. Niet lang daarna verees een Mariakapel op de Gaarsweide, die uit de wijde omgeving mensen trok.

Het oudste bewijs van de bedevaart naar Elshout stamt uit 1495. Na de Reformatie werd de devotie op bescheiden schaal voortgezet. Uit deze tijd stamt het verhaal dat de protestanten, die de kapel op de Gaarsweide in beslag namen, het Mariabeeld buiten de kapel smeetten. De volgende dag stond het echter weer in de kapel. Telkens als men het beeld verwijderde gebeurde hetzelfde, totdat een paar katholieke landlieden het beeld in een boom vonden en het naar Oudheusden brachten. Kort daarna stond het beeld echter weer in de boom, waar het blijkbaar vereerd wilde worden. In 1668 werd op die plaats een nieuwe kapel gebouwd.

Er was een grote opbloei van de bedevaart aan het begin van de 19e eeuw. Vanaf die tijd kwamen er niet alleen bedevaartgangers uit de omliggende dorpen, maar ook uit Roosendaal, Breda en Rotterdam. Vanuit bepaalde plaatsen werd een jaarlijkse processie gehouden naar de kerk van Elshout. Pelgrims uit Waalwijk schonken de Wonderbare Moeder een kostbare mantel, waarschijnlijk uit dank voor een verkregen gunst.

Het is niet met zekerheid te zeggen of het huidige genadebeeld al in de middeleeuwse kapel stond. Het beeldje, dat tegenwoordig geen mantel meer draagt, stamt uit de 14e eeuw en toont Maria met het Jezuskind op haar rechterarm. In haar linkerhand houdt ze een scepter.

De bedevaarten naar Elshout vinden vooral plaats in de maand mei. Tussen de twee wereldoorlogen bezochten jaarlijks zo'n 25.000 mensen de kerk van Elshout. Tot op heden is dit aantal vrij constant gebleven. Op 31 mei wordt de feestdag van de Wonderbare Moeder gevierd met een processie naar de huidige kapel op de Gaarsweide, die men in 1966 bouwde op de plek van de verschijning.

Met dank aan fam. Muskens uit Elshout voor de foto's.

> Het beeld van de Wonderbare Moeder bevindt zich in de parochiekerk van Sint Jan Evangelist te Elshout. Adres: Kerkstraat 35, 5154 AN Elshout.